Neste verán asistimos a unha serie de situacións límites concatenadas nos PAC da xeografía galega, PACs que quedan sen persoal facultativo, cidadáns que acuden a estes puntos de urxencias extrahospitalarias e non poden ser atendidos pola inexistencia de médico/a e son remitidos ás urxencias dos hospitais, PACs de localidades costeiras sobresaturados debido ao incremento de poboación no período estival nesas localidades e a non dispor de persoal de reforzo, e protestas constantes e xustificadas dun persoal saturado, agotado e traballando moi por riba das súas xornadas laborais.
A recente crise na área de saúde de Pontevedra-Salnés é unha mostra clara desta situación, e que corre o serio perigo de extenderse a outras áreas de saúde.
Se ben é certo que non é unha situación nova, e que era absolutamente previsible, non é menos certo que neste período estival, viuse agudizada exponencialmente.
A actual situación de falta de profesionais de medicina de familia xa se prevía no plan de ordenación de recursos humanos do Sergas do ano 2013, asinado pola entonces Conselleira de Sanidade Rocío Mosquera . Neste plan facíase unha proxección das xubilacións dos/as médicos/as de familia ao longo da década seguinte e da necesidade de repoñelo. Porén, as políticas de creación de prazas MIR conducíunos á actual situación de falta de profesionais. E o que é máis grave, as condicións de traballo que se lle ofertan a este persoal fai que moitos dos e das profesionais que rematan a residencia non opten por traballar nestes dispositivos.
A solución “máxica” da Consellería de Sanidade e do SERGAS para tratar de cubrir estes servizos non é outra que, ben sexa de xeito voluntario ou ben obrigatorio, multiplicar as xornadas de traballo dos e das profesionais dos PAC para poder dar servizo en toda a xornada descuberta pola falta de persoal, falta de persoal da que os dirixentes da sanidade pública galega son os únicos responsables pola súa incapacidade de xestión, falta de previsión, e política de castigo co persoal no canto de ter optado pola incentivación do mesmo.
No ano 2008 os sindicatos con representación na mesa sectorial asinamos un acordo co SERGAS de condicións de traballo e retributivas para o persoal médico e de enfermaría de PAC, acordo refrendado polo Consello da Xunta do goberno bipartito. A día de hoxe a actual administración sanitaria incumple repetidamente o acordo.
No ano 2009 coa chegada do Partido Popular ao goberno da Xunta de Galicia, os novos dirixentes da sanidade pública galega, entenden que o citado acordo é “demasiado beneficioso para o persoal” e invéntase unha fórmula pola que a xornada que o persoal faga "a maiores" para dar servizo ante posibles descubertos por falta de profesionais, se lle desconten todos os permisos e as baixas que sufran ó largo do ano. Deste xeito, os profesionais poden facer durante meses moitas xornadas extraordinarias, e no caso de que disfruten de permisos (por falecemento dun familiar, formación, matrimonio, etc), ou ben teñan unha situación de baixa laboral , verán descontadas do cobro desas xornadas extraordinarias unha parte importante da súa retribución.
Durante anos os traballadores recurriron á xustiza, denunciando esta actuación e gañando as sentenzas nos xulgados, tendo que abonarlles o SERGAS esa xornada que non lles pagaba.
Ante as sentenzas estimatorias dos xulgados, no ano 2013 o goberno galego do PP introduce 2 liñas na lei de acompañamento dos orzamentos nas que en esenza establece que non se abonará esa xornada.
No ano 2019 convócase unha folga nos PAC que se prolongou ao longo dun ano e medio, e que rematou con algúns acordos que tampouco se están a respectar por parte da administración, pero que non conseguíu rematar coa “fórmula de desconto” aplicada polo SERGAS, vixente ata o día de hoxe.
Os dirixentes da sanidade se preguntan porqué non é atractiva a atención primaria galega para os e ás médicos de familia e os e as enfermeiros/as?: Deixen de incumprir repetídamente acordos, de incumprir promesas de recoñecemento ao persoal, traten ao persoal como ó que é, profesionais que están a poñer todo da súa parte para paliar a ineptitude de xestión dos dirixentes da sanidade pública galega, deixen de intentar desmantelar o sistema de PAC que garante un servizo imprescindicible de calidade e de cercanía para os e as cidadáns, en definitiva cumpran co cometido que lles encomendou a cidadanía de xestionar a nosa sanidade pública e esquezan a súa deriva de desmantelamento e privatización da mesma e de maltrato ao persoal.
Javier González Castro
Secretario xeral da FSS-CCOO de Galicia
